Tiền xu bạc Đông Dương qua các thời kì lịch sử

Xu bạc Đông Dương hay còn gọi là xu bạc hoa xòe, đơn giản vì mặt trước của nó có hình bà đầm xòe, đó là nữ thần Marianne. Bà là biểu tượng của nước Pháp, khẩu hiệu của “Tự do - Bình đẳng - Bác ái”, bà xuất hiện khắp nơi từ công thự, trường học, tượng đài, cơ quan công quyền, tem thư và các đồng xu thuộc địa.

Xu bạc Đông Dương chỉ dành cho vài mệnh giá ưu tiên

Bạc là thứ kim loại mắc tiền, trong quá khứ tất cả các xứ sở đều dùng bạc để đúc tiền. Tuy nhiên việc khó khai khác, cũng như không giải quyết đủ nhu cầu của nền kinh tế và gia tăng dân số nên chính phủ nhiều nước cũng thu hẹp lại. Thu hẹp ở đây không phải cắt giảm sản lượng đúc, mà là gia tăng giá trị cho nó, tức là chỉ dành cho các mệnh giá lớn. Các mệnh giá nhỏ sẽ được đúc bằng kim loại rẻ tiền hơn như nhôm, đồng, thép, nickel,... nhường chỗ cho mệnh giá lớn dùng bạc. Tại Đông Dương, Pháp dùng bạc để đúc các mệnh giá 10, 20, 50 cent và 1 piastre.

Hàm lượng bạc giảm dần theo từng thời kì

Thời kì đầu khai thác thuộc địa, Pháp đủ nguồn lực để duy trì việc đúc bạc, lúc này đa số những đồng xu bạc Đông Dương có hàm lượng đến 90% (hay còn gọi là bạc 9 tuổi). Trong đó 10% là các hợp kim khác để làm cứng, vì bản chất bạc có tính mềm, cũng dễ bị oxy hóa.

Nhưng về sau các cuộc kháng chiến nở rộ, Pháp phải đương đầu bằng cách cắt giảm hàm lượng bạc để dành ngân sách để thực hiện các cuộc bình định. Từ hàm lượng 90% giảm xuống còn 83,5% rồi 68%, mỗi một lần cắt giảm là Pháp bị cuốn vào mỗi kì thế chiến. Đến sau thế chiến II, ngân sách của Pháp cũng không còn nhiều đến nỗi phải từ bỏ bạc ra khỏi tiền xu mới phát hành.

Xu bạc 10 cent Indochine 1885 - 1895

Xu 10 cent bạc Đông Dương hoa xòe được phát hành qua các năm 1885, 1888, 1889, 1892, 1893, 1894, 1895 có điểm chung là khối lượng 2,721 gr, hàm lượng bạc 90%.

Xu bạc 10 cent Indochine 1895 - 1897

Xu 3 năm này có điểm khác biệt là giảm bớt khối lượng từ 2,721 gr xuống còn 2,7 gr thành tiêu chuẩn chung cho các xu 10 cent bạc sau này. Tuy nhiên hàm lượng bạc vẫn 90%.

Xu bạc 10 cent Indochine 1895 có 2 phiên bản

Đối với xu 10 cent năm 1895 có 2 khối lượng khác nhau 2,271 gr và 2,7 gr vẫn giữ nguyên hàm lượng bạc 90%. Số lượng phát hành 600.000 xu với 2,721 gr, và 300.000 xu với 2,7 gr.

Xu bạc 10 cent Indochine 1898 - 1919

Xu 10 cent bạc phát hành qua các năm 1898, 1899, 1900, 1901, 1902, 1903, 1908, 1909, 1910, 1911, 1912, 1913, 1914, 1916, 1917, 1919 có điểm chung là hàm lượng bạc đã giảm xuống còn 83,5%, khối lượng vẫn giữ nguyên 2,7 gr.

Xu bạc 10 cent Indochine 1920

Xu bạc 10 cent Đông Dương 1920 đã thay đổi, không còn ghi khối lượng và hàm lượng ở mặt sau.

Xu bạc 10 cent Indochine 1921 - 1937

Xu bạc 10 cent các năm 1921, 1922, 1923, 1924, 1925, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1937 

Xu bạc 20 cent Indochine 1885 - 1895

Xu 20 cent bạc được phát hành qua các năm 1885, 1887, 1889, 1892, 1893, 1894, 1895 có điểm chung là khối lượng 5,443 gr, hàm lượng bạc 90%.

Xu bạc 20 cent Indochine 1895 - 1909

Xu bạc 20 cent các năm 1895, 1896, 1897 và 1909 có điểm chung giảm khối lượng về 5,4 gr, hàm lượng bạc vẫn 90%.

Xu 20 cent bạc Indochine 1895 có 2 phiên bản

Đối với xu 20 cent năm 1895 có 2 khối lượng khác nhau 5,443 gr và 5,4 gr vẫn giữ nguyên hàm lượng bạc 90%. Số lượng phát hành 300.000 xu với 5,443 gr, và 250.000 xu với 5,4 gr.

Xu bạc 20 cent Indochine 1898 - 1916

Xu 20 cent bạc phát hành qua các năm 1898, 1899, 1900, 1901, 1902, 1903, 1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1914, 1916 có điểm chung là hàm lượng bạc đã giảm xuống còn 83,5%, khối lượng vẫn giữ nguyên 5,4 gr.

Xu bạc 20 cent Indochine 1909 có 2 phiên bản

Đối với xu 20 cent năm 1909 có 2 hàm lượng khác nhau 90% và 83,5 gr vẫn giữ nguyên khối lượng 5,4 gr.

Xu bạc 20 cent Indochine 1920

Tương tự giống xu 10 cent, xu bạc 20 cent 

Xu bạc 20 cent Indochine 1921 - 1937

Xu bạc 20 cent các năm 1921, 1922, 1923, 1924, 1925, 1927, 1928, 1929, 1930, 1937 

Xu bạc 50 cent Indochine 1885 - 1895

Xu bạc 50 cent các năm 1885, 1889, 1894 và 1895 có hàm lượng bạc 90%, cân nặng 13,607 gr.

Xu bạc 50 cent Indochine 1896, 1900, 1936

Sau này xu 50 cent không được đúc ra nhiều, riêng tới năm 1936 con số được đúc ra lên tới 4.000.000 xu. Riêng các năm 1896, 1900, 1936 bị giảm khối lượng còn 13,5 gr, tuy nhiên hàm lượng bạc trong tất cả các xu 50 cent qua các năm đều giữ nguyên 90% không có thay đổi.

Xu 1 piastre Indochine 1885 - 1895

Xu 1 piastre từ năm 1885 đến 1895 có khối lượng 27,215 gr, hàm lượng bạc 90%. Độ dày cao nên được người dân dùng để cạo gió, giá trị cao. 

Xu 1 piastre 27,215 gr chỉ có các năm 1885, 1886, 1887, 1888, 1889, 1890, 1893, 1894, 1895. 

Riêng xu 1 piastre 1895 có 2 phiên bản 27,215 gr và 27 gr. 

Xu 1 piastre Indochine 1895 - 1928

Từ năm 1895 đến 1928, các xu 1 piastre thống nhất về khối lượng 27 gr, hàm lượng bạc 90%.

Lưu ý: Chỉ các năm 1895, 1896, 1897, 1898, 1899, 1900, 1901, 1902, 1903, 1904, 1905, 1906, 1907, 1908, 1909, 1910, 1913, 1921, 1922, 1924, 1925, 1926, 1927, 1928 

Xu 1 piastre Indochine 1895 có 2 phiên bản

Xu 1 piastre Đông Dương 1895 đặc biệt có 2 phiên bản cần lưu ý, 27,215 gr và 27gr.

(Nguồn D-money)